Càng về cuối thu, khí trời se lạnh, cảnh sắc càng tiêu điều. Hai bên bia đá Câu Lũ nơi Vũ Vương Lăng tùng bách um tùm. Dân chúng hai huyện Hội Kê, Sơn Âm ngùng kéo lên núi thắp hương, họ bắt gặp một đám thu sinh không đi lên núi mà đứng trước bia đá tranh cãi quyết liệt, bèn tụm hết cả lại xem náo nhiệt.
Dương Thượng Nguyên thấy Trương Nguyên nhất thời không trả lời, bèn cho rằng hắn đang e sợ, thừa thể lấn tới quát lớn
-Trương Giới Tử, dám đánh cược không?
Trương Ngạc đâu chịu được bộ dạng đắc ý của Dương Thượng Nguyên, nói:
-Giới Tử, chơi luôn đi. Thua cũng không sao, tiền đó có đại huynh và ta đây trả cho ngươi.
Trương Đại giật cương ngựa nói
-Ba huynh đệ ta ở đây có hai con ngựa và một con la, giá chót cũng phải 150 lượng, 100 lượng quá rẻ. Vậy đi, cược 150 lượng, không biết Thượng Nguyên huynh có xuất ra được 150 lượng hay không đây?
Dương Thượng Nguyên khoát tay nói:
-Khoan đã, nói trước là ta và Trương giới tủ đánh cược, Tông tủ huynh là thần đồng huyện này, nhưng không được lén lút giúp đỡ tốc độ của người đó.
Trương Nguyên hỏi:
-Vậy cược 150 lượng chứ?
Dương Thượng Nguyên thầm đánh giá hai ngựa, một la này, tính toán giá cả cũng không dưới 150 lượng, bền nói:
-Được, vậy thì cược 150 lượng.
Trương nguyên nói:
-Tiền đặt cược của ta thì ở đây, vậy bạc của Dương huynh ngươi đâu?
Dương Thượng Nguyên cười lạnh đáp:
-Nếu người thắng, 150 lượng bạc đó, một xu ta đây cũng không thiếu. Trương Nguyên nhìn mấy vị thu sinh và mọi người xung quanh, chắp tay nói:
-Ở đây tìm không ra giấy bút, không cách gì lập bản cam kết, may có chư vị đây làm chủng, không lại có kẻ trở quả chuôn mất.
Mọi người xung quanh cuời âm lên một trận, hét:
-Kẻ nào dám giờ quẻ, hôm nay không cho hắn rời khỏi lăng Đại vũ này.
Làm trọng tài ở đây có bảy vị tú tài, trong đó có Trương Đại. Hai câu phá đề của bát cổ văn không khó quyết định, chỗ này cũng có mấy vị sĩ tử, Trương Nguyên há sọ Dương Thượng Nguyên giở trò. Hắn gần đây từ chỗ Vương Tư Nhâm khổ công học cách phá đề, giờ sắp phải "dùng dao mổ trâu để giết gà”rôi, dao vừa mài xong, phải biết là bén nhọn vô cùng.
Hai bên giao kèo, Thượng Nguyên ra đề trước, đề mục chính là "Tử thư”. Trương Nguyên phải trong vòng bảy bước, đọc ra hai câu phá đề, tiếp đó đến lượt Trương Nguyên ra đề thì cũng như vậy.
Dương Thượng Nguyên đương nhiên không nghĩ rằng bản thân trong bảy bước có thể phá đề vừa nhanh vừa chuẩn, nhưng hắn đồng thời cũng không tin Trương Nguyên hơn được mình. Tủ thư đề Bát cổ, hắn làm tới mấy trăm lần, nếu may mắn mà trúng tu, há chẳng phải sẽ đối đáp như hoa rơi nước chảy hay sao?. Dù rằng bản thân không thể bảy bước phá đề, thì Trương Nguyên cũng chẳng khá hơn. Vì lần này hắn ra đề cục lạ, tuy là về Tủ thu, nhưng đoán chắc là trong các kỳ khảo thí cũng chẳng ra dạng đề này. Cho nên mới nói, phen này hắn gần như nắm chắc mười phần thắng cược, còn không thì cùng lắm là hoà.
Trương Đại cùng sáu vị tú tài cạnh (*)đình bia
, còn Thượng
Nguyên và Trương Nguyên đứng phía dưới. Dương Thượng Nguyên
ung dung nói
-Giới Tử huynh, chuẩn bị xong chưa ?
(*) Đình bia: một cái đình nhỏ trong đó có để tâm bia đã ghi
công tích hoặc tên tuổi...
-Hy vọng Dương huynh nhớ rõ là dạo bước chứ không phải là chạy bộ, đừng có mà chạy nhanh quá đó.
Trương Nguyên đáp Mọi người lại được một trận cười vang
Dương Thượng Nguyên cười lạnh:
-Chớ lấy dạ tiểu nhân mà đo lòng quân tử. Nghe cho kỹ, đề ta ra là "Lương Huệ Vương chương củ thượng” trong Tủ thu
Vừa nói xong, Dương Thượng Nguyên bước liền một bước, mà một bước này không hề chậm rãi, tuy không tính là "chạy", nhưng rõ ràng cũng không thể xem như dạo bước được. Trong đám đông xung quanh có người chủi lên "đồ tiểu nhân, tiểu nhân aaa”, chế nhạo Dương Thượng Nguyên, Thượng Nguyên hắn mặt trắng bệch, ra vẻ không hề để ý đến bị người cười nhạo, chỉ cần mau bước đủ bảy bước, xem như là không thua trận này.
"Lương Huệ Vương chương củ thượng”, không phải là một câu trong "Mạnh Tử”, mà chính là tiêu đề. Thiên đầu của "Mạnh Tử” chính là "Lương Huệ Vương chương củ thượng”, gồm có bảy chương, trước giờ đều lấy các câu trong chương để ra đề trong các đợt thi cử. Nhung đề mục "Lương Huệ Vương củ thượng” này đích xác thuộc về Tủ thu, cho nên không thể nói Dương Thượng Nguyên phạm quy khi ra đề.
Trương Nguyên khẩn trương suy nghĩ, bên kia cuộc bộ Dương Thượng Nguyên vừa ngắn lại vừa nhanh, hai ba bốn.. năm bước rối
Trong đầu dường như nghe thấy có tiếng đàn, như có ai đang dạo đàn, "Tung” một tiếng, Trương Nguyên linh quang chợt loé, vội vàng nói
-Có rồi, "dĩ nhất quốc tiến thiết chi chủ, quan thất thiên nhân nghĩa chi thư” ( * )
Dương Thượng Nguyên chân bước tuy nhanh, nhưng khi Trương Nguyên đọc xong hai câu phá đề cũng là lúc hắn vừa bước xong bảy bước. Chẳng qua khi Trương Nguyên bắt đầu đọc thì hắn cũng vừa ra chân bước bước thứ sáu, trước bao nhiêu cặp mắt đang săm soi, cho tiền hắn cũng không dám giở trò bỉ ổi, giờ chỉ còn chờ bảy vị giám khảo đánh giá hai câu phủ đề của Trương Nguyên như thế nào mà thôi.
Lương Huệ Vương vẫn là chu hâu tự lập, xưng vương. Nói "tiêm thiết chi chủ” cũng không hề sai, mà "Lương Huệ Vương chương củ thượng” là thiên đầu trong "Mạnh tử", "Mạnh tử” mở đầu liền giảng "nhân nghĩa”, do đó được gọi là "nhân nghĩa chi thư”, mà hai câu này của Trương Nguyên nhằm đúng chỗ chủ yếu của đề mục, đem ý nghĩa của đề mục giải một cách gọn gàng.
Đám đông sĩ tử đang đứng xem có người nhịn không được hô lên một tiếng "tuyệt”, Trương Đại cười mỉm không nói, Giới Tử quả nhiên lanh lẹ, hắn giờ lại muốn xem đăm sáu tên tú tài đi cùng Dương Thượng Nguyên bình phẩm lần phá đề này như thế nào. Kẻ nào dám nói Trương Nguyên phá đề không hay, không chuẩn, hắn lập tức bắt kẻ đó ngay tại đây phá đề xem sao.
Sáu vị tú tài chụm đầu kề tai rủ rỉ một hồi, đều nhất trí Trương Nguyên phá đề quá đỉnh, kín kẽ liên lạc không thể chê được. Trong đó có một vị là thâm giao với Dương Thượng Nguyên, chỉ đành dùng tay ra hiệu lực bất tòng tâm. Đề này quá khó, hăn.. ài, cũng bó tay chịu thua Trương Nguyên.
Dương Thượng Nguyên tái mặt, uhm, tái đến độ mặt cắt như không còn giọt máu, gắng gượng trên tĩnh nói
-Trương Nguyên, xem như người tài ba, giờ mau ra đề đi, nhớ rõ ngươi cũng không được "chạy" nha. Không đợi Trương Ngạc mở miệng châm chọc, đám đông xung quanh đã huyên náo chủi bởi một hôi
Trương Nguyên chắp tay hướng mọi người nói:
-Xin mọi người yên lặng, tại hạ chuẩn bị ra đề. Dương huynh, đề của ta chỉ gồm hai tù, người chú ý nghe nè,"Tử nói”
-Cái gì?,
Thượng Nguyên hỏi lại.
Trương Nguyên lạnh lùng nhìn Dương Thượng Nguyên, không trả lời, cũng không cất bước.
Trong đám đông có người kêu lên: "câu đầu tiên trong Luận ngũ, chính là "Tử nói”, Duong tú tài đăng giả điếc nữa, Trương công tử, bắt đầu bước đi thôi”
-Dương huynh nghe rõ chưa, ta có thể bắt đầu "bảy bước” rồi nha.
Trương Nguyên nói xong, sủa tướng, liền biểu diễn, một bước đúng là một bước, chuẩn không cần chỉnh.
Dương Thượng Nguyên lưng đầm đìa mồ hôi lạnh, hắn có thể dùng tiêu đề của Mạnh Tủ để ra đề , Trương Nguyên sao lại không thể lây hai từ "Tử nói” làm đề tài chủ. Nhưng mà, cái loại đề này đúng là khiến hắn bỏ tay. Ặc, lại chỉ có bảy bước. Chỉ trong tít tắc, Trương Nguyên đã bước xong bảy bước chân, còn Dương Thượng Nguyên vẫn đầu óc mờ mịt, chưa thốt lên được lời nào.
Đám đông có người thì khen Trương Nguyên, kẻ thì chê Thượng Nguyên, ôn ào âm ĩ một hồi, lại có người kêu lên: "trả tiền đi, trả tiền đi. Tủ tài cá cược, không được quyt”.
Thượng Nguyên nghệch mặt ra, hắn căn bản không nghĩ rằng mình sẽ thua, bản thân còn đang mo rằng thân cuối la trăng, tả hữu hai tay ngênh ngang dắt ngựa xuống núi. Sao...sao mà chỉ tích tắc lại thua mất 150 lượng, Thượng Nguyên hắn tuy là khá giả, nhưng thua mất 150 lượng bạc, thực là đau lòng quá mà, số tiền này đủ để một nhà năm miệng ăn sống sung túc mười năm à.
-Bạc đương nhiên ta sẽ trả, chỉ là ai lại đem theo nhiều như thế mà leo núi chủ. Đợi ta về, rồi đưa bạc trả cho người”
Cố làm ra dáng vẻ ung dung, khoát tay, Thượng Nguyên lạnh nhạt nói. Kế đến lại bảo với mấy vị tú tài: "chúng ta lên đỉnh Hương Lộ nào”. Trong lòng chú ý là "qua một thời gian, miệng nói không chứng cớ, muôn lây bạc của lão tủ, hơ hơ, đừng có mà ảo tưởng”
Trương Nguyên ngăn lại:
-Chậm đã, trước trả tiền rồi mới được đi, không mang tiền theo thì kêu người hầu về lấy. Các vị xin hỏi có đúng không? "Đúng, đúng, đúng rồi, cái bộ dạng tên tú tài này xem ra là muốn giở quẻ rồi, không cho hắn đi” Lúc này người hầu Trương gia vừa chạy đến, Trương Ngạc liền hô: -Năng Trụ, Phùng Hổ, canh chung thằng mặt trắng này, nếu hắn dám trốn, phan liền cho ta.
Năng Trụ, Phùng Hổ, hai tên kiên càng đông thanh hô to ủng tiếng, mắt lom lom nhìn Thượng Nguyên, tay xoa năm đầm, tay vuốt vuốt gậy.
Dương Thượng Nguyên sợ vãi linh hồn, tuy hắn là tú tài có tên tuổi, nhưng Trương gia thế to lực mạnh, đánh người cũng không cần xem mặt, bèn miệng hùm gan sửa quát lớn: -Kẻ nào dám động thủ! Ta nói quỵt nợ hồi nào, chút bạc đó ta còn không để vào mắt.
Lại có người trong đám đông thoá mạ:
-Đùng có ở đó mà chém gió, thiếu nợ phải trả, không tiền thì về xin vợ. Nhất thời lại ầm ĩ cười nhạo.
Trương Ngạc quát:
-Không cho hắn về, loại người ti tiện này một khi thả ra khẳng định là sủi mất tăm.
Kế đó bảo Dương Thượng Nguyên:
-Chẳng phải người có mang theo người hầu sao, mau kêu hắn chạy về đem bạc đến đây”
Dương Thượng Nguyên mặt cắt không còn giọt máu, xem ra nếu
hôm nay không trả bạc thì khó mà thoát được, bèn gọi người
hầu đến, nói nhỏ vào tai vài câu, tên hâu nghe xong, vội vội
