Địa hình Giang Hạ quả thực rất phức tạp. Phía bắc là Hán Thuỷ, phía Nam là Trường Giang. Hán Thuỷ từ tây bắc chảy về phía đông nam, là nơi giao nhau của Hạ Khẩu và Trường Giang.
Mà giữa Hạ Thuỷ và Trường Giang lại là Vân Mộng trạch rộng ngàn dặm, nó cùng Trường Giang, Hạ Thuỷ hình thành một vùng ngăn cách không theo một luật lệ nào cả. Phần trung tâm của quận Giang Hạ nằm ở một mặt khác của vùng ngăn cách này, bao gồm ba toà thành lớn là Hạ Khẩu, Vũ Xương và Sài Tang, cùng với vài huyện nhỏ.
Có lẽ sẽ có người đề xuất, có thể xuôi theo bờ nam Trường An đi về phía đông, trên thực tế, bờ nam Trường An đều là khu vực đồi núi phía nam, phân bố mênh mông theo rừng nguyên thuỷ, mạch núi ngang dọc, không có đường đi, chỉ có một toà thành trì nằm sát bên sông, còn phải đi đường thuỷ dọc theo Trường Giang.
Hy vọng duy nhất chính là Vân Mộng trạch ngàn dặm. Thời kỳ nó ở Đông Hán đã bắt đầu khô cạn rút lại, không còn nối thành một đầm nước, ở giữa cũng có những vùng đồi núi, cũng có những rừng rậm dày đặc, còn phân bố một vài làng chài sống dựa vào Vân Mộng trạch.
Tin tức của Vu Cấm không sai, đích thực có một lượng lớn dân chạy nạn vượt qua Vân Mộng trạch, theo đường bộ chạy trốn khỏi Giang Hạ. Đương nhiên cuối cùng bọn họ vẫn phải qua sôngnam hạ.
Hai ngày sau, Vu Cấm và Tang Bá dẫn năm nghìn quân đến huyện Hoa Dung, lúc này Huyện Hoa Dung dường như đã trở thành thành trống, trong thành chỉ còn lại mấy trăm người già yếu.
Quân Tào hành quân một mạch, sớm đã mỏi mệt không chịu nổi, vào thành chôn nồi nấu cơm, chiếm nhà dân để nghỉ, Vu Cấm lại cùng Tang Bá đứng trên đầu thành thảo luận việc dò đường và cướp huyện Cánh Lăng.
- Nghe ý tứ của Thừa tướng, trên sông Hán Thuỷ ở gần huyện Cánh Lăng có quân Giang Hạ chặn chiến thuyền, ta nghi ngờ huyện Cánh Lăng còn có quân Giang Hạ đóng quân, nếu không Thừa tướng sẽ không giao cho ta năm nghìn quân.
Vu Cấm có vẻ hơi lo lắng. Hắn nhiều lần thua vào tay quân Giang Hạ, đối với quân Giang Hạ đã có một nỗi sợ hãi, ý của hắn vốn không muốn đi qua huyện Cánh Lăng. Hắn lại nói:
- Nghe nói Huyện Cánh Lăng là nơi sản xuất dầu hoả lớn nhất của quân Giang Hạ. Loại vật tư quân sự quan trọng như thế này bọn họ tất nhiên sẽ cử trọng binh coi giữ, ta lo là dốc toàn lực đi đánh huyện Cánh Lăng, sẽ ảnh hưởng đến đại kế dò đường, Tuyên Cao, ngươi nói xem?
Tang Bá chiến đấu với quân Giang Hạ không nhiều, hơn nữa lại bị kị binh nửa đêm đánh lén, phần lớn là y không phục, y thậm chí còn mong được tái chiến một trận với quân Giang Hạ.
Nhưg Tang Bá lúc này cũng hiểu ý của Vu Cấm, y trầm tư chốc lát, nói:
- Không bằng phái thám báo đi thăm dò tình hình huyện Cánh Lăng trước, nếu quân đóng không nhiều có thể đánh chiếm huyện Cánh Lăng trước, nếu đúng là có trọng binh giữ thành, thì hoãn lại một chút, nhưng nếu đương đến Giang Hạ bắt buộc phải qua huyện Cánh Lăng thì chẳng phải bàn nữa.
- Cái này là đương nhiên!
Vu Cấm nghe ra Tang Bá có ý tán đồng ý kiến của mình, trong lòng không khỏi mừng rỡ.
Lúc này, mười mấy tên lính mang theo hai ông già đến:
- Khởi bẩm Vu tướng quân, khởi bẩm Tang tướng quân, hai lão già này biết đường đến Giang Hạ.
Hai ông già sợ tới mức quỳ sụp xuống:
- Tiểu dân tham kiến hai vị tướng quân!
Vu Cấm và Tang Bá nhìn nhau, lập tức mừng ra mặt. Vu Cấm vội nói:
- Các ngươi đừng sợ, đứng lên từ từ nói, ta không những không làm khó các ngươi mà còn có trọng thưởng nữa!
- Tạ tướng quân!
Hai lão già đứng dậy, một trong hai người nói:
- Đi qua Vân Mộng trạch đến Giang Hạ chủ yếu có hai con đường, một là đường Cánh Lăng, dọc theo bờ nam Hán Thuỷ, cần đi một vòng, đường đi khá bằng phẳng nhưng khá xa, cuối cùng có thể đến trấn Lạc Khẩu, bờ đối diện chính là cửa Tam Giang, gần sát với tây Hạ Khẩu.
- Thế còn con đường khác thì sao?
Tang Bá có chút sốt ruột hỏi.
- Con đường khác gọi là đường Hoa Dung, cũng chính là từ huyện Hoa Dung chúng tôi đi thẳng qua. Con đường này cần đi qua một khu vực đồi núi, đường đi nhỏ hẹp, hơi khó đi, cuối cùng đến trấn Ô Lâm bên Trường Giang, đối diện bên kia bờ là trấn Xích Bích.
Vu Cấm trầm ngâm một chút, hỏi:
- Con đường nào gần hơn?
- Đương nhiên là đường Hoa Dung, gần hơn ít nhất hai trăm dặm, nhưng bình thường thương nhân đều muốn đi qua đường Cánh Lăng, vì may mắn có thể ngồi thuyền đi Hạ Khẩu, hơn nữa đường Hoa Dung có nhiều mãnh thú, cần thuê thợ săn đi cùng, có chút không lợi lắm.
Vu Cấm kéo Tang Bá sang một bên, nhỏ giọng nói:
- Ngươi thấy có cần đi huyện Cánh Lăng không?
Tang Bá có chút khó xử:
- Chỉ sợ Thừa tướng bên ấy không dễ ăn nói.
Vu Cấm cũng có chút khó xử. Hắn nghĩ ngợi một lúc nói:
- Mở đường trước đi! Mở một con đường rộng, rồi xin chỉ thị của Thừa tướng sau, có cần tấn công huyện Cánh Lăng không, thực tế không tránh được thì đánh một trận vậy.
Tang Bá thở dài, cũng chỉ có thể như vậy.
.......
Hình dáng của Vân Mộng trạch giống như cái sừng hươu lớn, do hai cái đầm nước dài tạo thành, một cái ở phía nam huyện Dung Hoa, phía đông Giang Lăng và nối liền với Trường Giang, khiến cho Giang Lăng không thể chạy dọc Trường Giang do theo hướng đông của đường bộ, một cái đầm khác ở phía đông, từ Trường Ging chạy lên bắc kéo dài qua Hán Thuỷ, mãi cho đến huyện Vân Dương.
Từ huyện Hoa Dung đi về phía đông, lại là hai mảnh đất nằm ở giữa hai cái đầm. Đây là khu vực đồi núi thấp, kéo dài trăm dặm, núi cũng không cao, chỉ có hơn mười trượng, nhưng liên miên không dứt, được rừng nguyên sinh rậm rạp bao phủ, do đó có thể thấy miền nam của thời đại Tam quốc vẫn chưa được khai phá.
Vu Cấm và Tang Bá dẫn năm nghìn quân một mạch mở đường về hướng đông mà đi, hai ngày sau đội quân đến trước một con sông lớn, nước sông rộng hai mươi trượng, trong suốt xanh biếc, nước chảy hiền hoà, thỉnh thoảng có thể nhìn thấy một con thuyền chở đầy ngư ưng đi về hướng bắc. Ở ngoài trăm bước phía nam là một cây cầu nhỏ cũ nát.
Ánh mắt lướt qua bên kia bờ, chỉ thấy phía đối diện một nửa là đầm nước, một nửa là lục địa. Lúc này, Vu Cấm dường như nghĩ đến việc gì, hắn thúc ngựa đi về phía cây cầu nhỏ, phút chốc chạy qua cây cầu, chậm rãi đi về phía bên cạnh đầm nước.
Lúc này đang là giữa hè, thời tiết thường xuyên có mưa, khiến nước trong đầm rất dồi dào, nhìn mênh mông bát ngát.
Lúc này, Tang Bá dẫn hơn mười người cưỡi ngựa chạy đến, từ xa cất giọng nói:
- Văn Tắc, phát hiện ra cái gì vậy?
Vu Cấm dùng roi ngựa chỉ vào đầm nước, cao giọn nói:
- Ta đang nghĩ, đầm nước này có phải là chảy vào Trường Giang không?
Tang Bá cũng không hiểu sự tình, quay đầu nhìn lão già dẫn đường, lão già lắc lắc đầu:
- Lão chưa đi qua bao giờ, không biết!
Lúc này, Vu Cấm thét lệnh cho kị binh bên cạnh:
- Bắt chiếc thuyền đánh cá lúc nãy đến đây cho ta!
Kị binh thúc ngựa chạy về hướng bắc, lúc này Vu Cấm chỉ vào dòng sông đang chảy về phía trước hỏi lão già:
- Đây là sông gì? Ngươi phải biết chứ!
- Khởi bẩm tướng quân, đây là Hạ Thuỷ, còn gọi là Miện Thuỷ, chảy từ Hán Thuỷ tới, chảy theo Giang Lăng hướng tây nam trước mặt.
Vu Cấm mừng rỡ nói:
- Khúc sông này chảy đi Giang Lăng sao?
- Đúng! Nhưng đường khá xa, cụ thể ta cũng không rõ, phải hỏi ngư dân, ta là thợ săn, chỉ quen thuộc đường bộ.
Lúc này, ngư phu vừa rồi dưới sự uy hiếp bằng nỏ của binh lính quân Tào, lại lần nữa điều khiển thuyền trở về, bị bắt lên bờ.
Đây là một lão ngư phu khoảng năm mươi tuổi. Lão bị binh lính Tào doạ cho sợ hãi, quỳ dập đầu xuống xin tha:
- Xin quân gia tha cho tiểu nhân một mạng!
Vu Cấm từ trên ngựa thăm dò hỏi:
- Ta không giết người, hỏi ngươi một việc, ngươi phải thật thà trả lời ta.
- Tiểu nhân không dám giấu!
Vu Cấm trước tiên hỏi Hạ Thuỷ:
- Con sông này chảy về Giang Lăng sao? Thuyền to thế nào có thể đi được?
- Bẩm báo tướng quân, con sông này chảy về trấn nhỏ bên cạnh Giang Lăng là Giang Tân, nhưng phải đi vòng, tuy nhiên đường thuỷ có thể đi được thuyền ngàn thạch.
Trong lòng Vu Cấm mừng thầm, dùng roi ngựa chỉ vào đầm nước, lại hỏi:
- Đầm nước này thông với Ô Lâm à?
Ngư phu khiếp đảm hỏi:
- Xin hỏi tướng quân là Ô Lâm nào ạ?
- Hỏi thừa! Chả lẽ có hai Ô Lâm?
Lão già dẫn đường bên cạnh đáp:
- Quả thực là có hai Ô Lâm, một cái ở mặt nam bờ giang bắc, bờ đối diện là quận Trường Sa huyện Bồ Kỳ, cho nên gọi là Bồ Kỳ Ô Lâm, một cái khác nằm ở mặt đông, cũng ở bờ giang bắc, bờ đối diện là trấn Xích Bích, còn gọi là Xích Bích Ô Lâm.
- Tất nhiên là Xích Bích Ô Lâm!
Vu Cấm có chút không kiên nhẫn trừng mắt với người đánh cá một cái.
- Có thể đi thuyền đến bên bờ Ô Lâm, cách bờ Trường Giang chỉ có mười dặm.
Vu Cấm bắt đầu không kìm nến được kích động, lại hỏi:
- Có đi được thuyền lớn ngàn thạch không?
Ngư phu vội lắc đầu:
- Không thể, mùa đông nước rất nông, chỉ có thể đi bằng thuyền đánh cá, còn hai mùa xuân thu thì tốt hơn một chút, mặt nước có thể đi thuyền trăm thạch, thường có thuyền khách Hàn Thuỷ đi tắt qua, qua đầm nước đến quận Trường Sa.
Mùa hạ lượng nước lớn, có thể đi thuyền năm trăm thạch ngang qua đầm nước, đến Xích Bích Ô Lâm bên bờ Trường Giang, nhưng thuyền ngàn thạch thì tuyệt đối không được, sẽ bị mắc cạn trong đầm.
Vu Cấm trông về phía đầm nước xa, lại tiếp tục hỏi:
- Chỗ này cách Xích Bích Ô Lâm bao xa?
Ngư phu nơm nớp lo sợ đáp:
- Còn khoảng hơn hai trăm sáu mươi dặm.
Lúc này, trong lòng Vu Cấm có một kế hoạch bạo gan, có thể thông Hạ Thuỷ và Thuỷ Tân, thông qua đường thuỷ vận chuyển lương thực quân nhu, thuyền năm trăm thạch cũng đủ rồi.
Tang Bá ở bên cạnh cũng ở trên ngựa hỏi:
- Chỗ này cách Hán Thuỷ bao xa?
- Còn hơn hai mươi dặm, chỗ cửa sông Hán Thuỷ có một trấn nhỏ gọi là trấn Miện Dương, dân cư trong trấn đều sống bằng nghề đánh bắt cá, nhà tiểu dân cũng chính là ở đấy.
Vu Cấm thúc ngựa đến gần Tang Bá, bàn bạc với y:
- Ta nghĩ ở đây sẽ đào thông Hạ Thuỷ và đầm Vân Mộng, để thuyền Giang Lăng có thể trực tiếp đến Ô Lâm Xích Bích, ngươi thấy thế nào?
- Ta cũng có ý nghĩ này, nhưng tốt nhất là tự đi thuyền thí nghiệm một chút, quay về mới có thể báo cáo kết quả được.
Nói đến đây, Tang Bá cao giọng hỏi:
- Trong trấn các ngươi có thuyền lớn năm trăm thạch không?
- Có ba cái, đều là thuyền của gia đình giàu có trong trấn.
Tang Bá nhìn sắc trời, đã sắp hoàng hôn rồi, hắn bèn nói với Vu Cấm:
- Ta đem huynh đệ đi cướp thuyền, Văn Tắc sắp xếp lính đào thông đạo, tranh thủ sáng mai làm xong.
Vu Cấm gật đầu:
- Ta cũng nghĩ vậy, nhưng tốt nhất thu thập tất cả các thuyền lại đây, chúng ta dùng để dựng cầu nổi, rồi cho một số huynh đệ trèo thuyền đi dò đường về Giang Lăng.
Vu Cấm và Tang Bá đều là người thân chinh bách chiến ở Trung Nguyên, đối với dân chúng không có lòng thương. Tang Bá liền nói:
- Ta dẫn một nghìn quân đi cướp thuyền, nếu không cho ta diệt luôn toàn trấn bọn họ.
Tang Bá lập tức dẫn một nghìn binh lính chạy gấp về trấn Miện Dương ở phía bắc.
Vu Cấm trầm tư một lúc, vẫy tay một cái, gọi một tên quân hầu tới dặn dò gã:
- Ngươi dẫn năm trăm huynh đệ tiếp tục đi dường bộ phía trước, cần đi thẳng đến Ô Lâm bên Trường Giang, còn phải tính chỗ ở cho hai mươi vạn đại binh, hỏi đường cho rõ ràng, vẽ cho ta một tấm bản đồ chi tiết, còn phải bao gồm địa hình ven đường nữa.
- Bỉ chức tuân mệnh!
Quân hầu dẫn năm trăm Tào binh và lão già dẫn đường, đi về hướng đông, dần dần biến mất trên con đường nhỏ. Vu Cấm đã không muốn đi về hướng đông nữa, hắn lập tức phân phó thuộc hạ ba quân:
- Lập tức bắt đầu, đào thông khúc sông và đầm nước cho ta!
(Đại chiến Xích Bích trong lịch sử diễn ra ở đâu đến nay vẫn còn tranh luận, nhưng quyển sách này chuẩn bị đặt ở Hoàng Châu Xích Bích)
